Trung ương Hội LHPN Việt Nam vừa qua đã tổ chức trao giải thưởng Kovalevskaia 2020 nhằm vinh danh tập thể nghiên cứu và nhà khoa học nữ.

Giải thưởng Kovalevskaia năm 2020 được trao cho một tập thể và một cá nhân. Tập thể được tôn vinh là các nhà khoa học nữ thuộc Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, với các nghiên cứu về hoạt tính sinh học có nguồn gốc thiên nhiên, tạo ra nhiều sản phẩm dược liệu chất lượng, được lưu hành rộng trên thị trường. Cá nhân xuất sắc được vinh danh là PGS.TS. Trương Thanh Hương, giảng viên cao cấp Đại học Y Hà Nội, chuyên gia tim mạch Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai, với nhiều công trình được chuyển giao và ứng dụng thực tế liên quan tới bệnh lý tim mạch bẩm sinh và di truyền, phát triển các kỹ thuật mới về siêu âm tim.

Chủ tịch Ủy ban giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam Nguyễn Thị Doan và Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Hà Thị Nga trao giải thưởng cho các nhà khoa học nữ.

Ứng dụng là để người dân đón nhận

Các nhà khoa học nữ ở Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) đã được trao Giải thưởng Kovalevskaia 2020 nhờ sự say mê tìm tòi, nghiên cứu các chất mang hoạt tính sinh học có nguồn gốc thiên nhiên (thực vật, sinh vật biển, vi sinh vật). Các công trình nghiên cứu này đã được ứng dụng vào thực tế, đưa nhiều sản phẩm cải thiện sức khỏe tới người tiêu dùng.

Những năm qua, người dân Việt Nam được sử dụng nhiều sản phẩm có chiết xuất từ thiên nhiên, tốt cho sức khỏe như Đông trùng hạ thảo, Khương thảo đan, các loại tinh dầu...  Những sản phẩm này được người dân đón nhận và còn được giới khoa học trong và ngoài nước đánh giá cao. Đây là thành quả từ những nỗ lực không mệt mỏi của tập thể những nhà khoa học của Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, với mục tiêu vì sức khỏe cộng đồng. Nhiều người biết đến cơ quan này như là một đơn vị hàng đầu của cả nước, nhiệm vụ chính là nghiên cứu các chất mang hoạt tính sinh học có nguồn gốc thiên nhiên và ứng dụng triển khai vào thực tế đời sống. Tuy nhiên, ít ai biết 70% nguồn nhân lực ở đây là nữ giới. Thực tế cho thấy, các sản phẩm của Viện không chỉ giúp ích cho sức khỏe con người, các chất thiên nhiên từ tài nguyên sinh vật ở đất liền, dưới biển và vi sinh vật, cũng được nghiên cứu khai thác, chuyển hóa và tổng hợp chúng thành những chất có giá trị cao phục vụ cho công nghiệp dược, nông nghiệp và xuất khẩu...

 Từng là cán bộ giảng dạy Bộ môn Dị ứng-Miễn dịch (Đại học Y Hà Nội), sau khi tham gia chương trình đào tạo khoa học tại Mỹ, GS-TS Lê Mai Hương lại chọn Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên để giữ niềm đam mê nghiên cứu. Xuất phát từ nhu cầu thực tế và từ sở thích cá nhân, bà bắt đầu gắn bó với các loại nấm dược liệu từ năm 2000. GS-TS Lê Mai Hương cho biết sau khi nghiên cứu sâu, bà phát hiện ra trong các loại nấm có rất nhiều thành phần dinh dưỡng mà người dân không biết để dùng.

Muốn bình đẳng, phụ nữ cần phải tiến bộ

Có thể thấy, để có được thành công trong sự nghiệp mà vẫn đảm bảo được thiên chức của người phụ nữ, các nhà khoa học nữ luôn phải chịu nhiều hy sinh, vất vả. Tuy nhiên, với các nhà khoa học nữ, quan điểm về bình đẳng giới đối với họ cũng rất khác, rất văn minh và tri thức.

"Nhận thức của cả xã hội về phụ nữ cần được thay đổi, nhưng chính bản thân người phụ nữ cũng phải vươn lên, khẳng định mình. Muốn có sự bình đẳng thì phụ nữ phải tiến bộ", GS-TS Lê Mai Hương nhấn mạnh. GS-TS Nguyễn Mạnh Cường, Phó Viện trưởng Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, cho biết tập thể cán bộ nữ của Viện luôn yêu thương, đoàn kết, tương trợ giúp nhau cùng tiến bộ. Do đó, sự phát triển của Viện có đóng góp rất lớn và đầy nhiệt huyết của tập thể cán bộ nữ trong nghiên cứu khoa học và phát triển các sản phẩm mang tính ứng dụng cao trong cuộc sống.

Mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ XIX, Giải thưởng Kovalevskaia bắt đầu trao tại Việt Nam từ năm 1985 - là giải thưởng đầu tiên dành cho các nhà khoa học nữ ở Việt Nam, ghi nhận những đóng góp của phụ nữ trong nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đặc biệt là khoa học tự nhiên. Chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam Hà Thị Nga cho biết trong 35 năm qua, Giải thưởng được trao cho 20 tập thể và 49 cá nhân nhà khoa học nữ xuất sắc trên các lĩnh vực toán, lý, hóa, sinh, nông nghiệp, y học, công nghệ thông tin... Sau khi nhận được giải thưởng cao quý này, các nhà khoa học nữ không chỉ tiếp tục cống hiến cho khoa học, mà còn truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nhà khoa học nữ trên con đường khoa học vinh quang, nhưng cũng không ít chông gai.

T.H